ΑΤΙΜΩΡΗΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ |
Το μέγεθος του σκανδάλου γύρω από την υπόθεση της παραποίησης των
οικονομικών μεγεθών χρέους και ελλείμματος περιγράφτηκε εύστοχα στην απόρρητη
έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που ακολουθεί :
«Όταν ήλθε στην εξουσία η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου στις αρχές Οκτωβρίου
του 2009, ο στόχος της οικονομικής πολιτικής της ήταν να δραματοποιηθεί η
κατάσταση των Δημόσιων οικονομικών σε τέτοιο βαθμό ώστε να γίνουν αποδεκτά από
την Ελληνική κοινωνία νέα σκληρά μέτρα.
Η οποιαδήποτε δηλαδή εφαρμογή ήπιας
προσαρμογής της οικονομίας σε μεταρρυθμίσεις που θα οδηγούσαν στην σταδιακή
μείωση των Δημόσιων ελλειμμάτων και του χρέους, απορρίφθηκε από την τότε
κυβέρνηση.
Αντίθετα επιλέχθηκε η άμεση και βίαιη προσαρμογή της οικονομίας και
της κοινωνίας.
Στόχος ήταν η μείωση των εισοδημάτων και γενικότερα του κόστους
παραγωγής στον Δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, προκειμένου να δημιουργηθεί μια
κατάσταση εσωτερικής υποτίμησης και άνοδο της ανταγωνιστικότητας, δεδομένου ότι
η Ελλάδα δεν είχε αυτόνομη νομισματική πολιτική και δεν μπορούσε να επηρεάσει
την ισοτιμία του ευρώ. Την εμπειρία για εφαρμογή μιας τέτοιας συνταγής βέβαια,
την είχε το ΔΝΤ».
«Στην συνείδηση του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, λόγω της Αμερικανικής
του κουλτούρας, δεν υπήρχε κανένας ενδοιασμός ότι η λύση του ΔΝΤ ήταν
επιβεβλημένη. Πρόβλημα ήταν το κατά πόσον η ΕΕ θα δεχόταν μια τέτοια επιλογή,
εφόσον ουδέποτε στο παρελθόν είχαν εκχωρηθεί εξουσίες στο ΔΝΤ προκειμένου να
αναμειχθεί στα οικονομικά της Ευρωζώνης. Οι πολιτικοί ηγέτες της Ευρωζώνης επί
χρόνια δυσφορούσαν στην πιθανή ανάμειξη του ΔΝΤ στα Ευρωπαϊκά οικονομικά
ζητήματα εφόσον θεωρείτο ότι οι συνταγές του δεν ήταν συμβατές σε μια Ευρώπη
ώριμων κοινωνών, κοινό νόμισμα και υψηλό βιοτικό επίπεδο.
Ο Γ. Παπανδρέου έκανε αρχικά μια βολιδοσκόπηση των διαθέσεων του κ. Ντομινίκ
Στρος Σκαν που ηγείτο του ΔΝΤ.
Στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους
τέθηκε εκ μέρους του ΔΝΤ ως προαπαιτούμενο να εμπλακεί στο σχέδιο και η ΕΕ,
εφόσον ήταν γνωστές οι αντιρρήσεις των ηγετών της.
Η μυστική επικοινωνία Παπανδρέου
με το ΔΝΤ, ωστόσο, έγινε ευρέως γνωστή αργότερα και καυτηριάστηκε από όλη την
τότε αντιπολίτευση, ενώ διατυμπανίστηκε από όλα τα μέσα ενημέρωσης ότι από τον
Δεκέμβριο του 2009 ο Παπανδρέου είχε αρχίσει να προσχεδιάζει την ένταξη της
χώρας στην «μέγγενη» του ΔΝΤ, ενώ για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης εμφατικά το
απέρριπτε».
«Η προτροπή του Στρος Σκαν ότι δεν θα ήταν δυνατή η εμπλοκή του ΔΝΤ στα
Δημόσια οικονομικά της Ελλάδας, αν δεν πειθόταν η ΕΕ να το επιτρέψει και
παράλληλα να συμμετάσχει, έγινε ο νέος στόχος της οικονομικής πολιτικής της
κυβέρνησης Παπανδρέου. Έτσι, από το τελευταίο τρίμηνο
του 2009, η νέα κυβέρνηση επιδόθηκε σε μια άνευ προηγουμένου παραποίηση των
στοιχείων του τρέχοντος ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης, αποβλέποντας να το
αυξήσει αμφίπλευρα μέσω της μείωσης των εσόδων και αύξησης των δαπανών.
Η μεθόδευση παραποίησης των
Δημόσιων οικονομικών έγινε κυρίως μέσω της αύξησης των δαπανών του τελευταίου
τριμήνου του 2009, της μετακύλισης εσόδων από το 2009 στο 2010, της μεταφοράς
δαπανών που έπρεπε να γίνουν το 2010 στο 2009, και πάνω απ’ όλα με την αλλαγή
των κανόνων της ΕΛΣΤΑΤ αναφορικά με το οικονομικό αποτέλεσμα των ΟΤΑ, ΟΚΑ, ΝΠΔΔ
και ελλειμμάτων των ΔΕΚΟ τα οποία προστέθηκαν στο έλλειμμα της Γενικής
Κυβέρνησης».
Οι βασικές αιτίες του «φουσκώματος», κατά τους συντάκτες
αφορούν:
- Στην αποπληρωμή χρεών του Δημοσίου προς τα νοσοκομεία ύψους 1,502 εκατ. ευρώ το 2009, όταν στον προϋπολογισμό του έτους δεν προβλεπόταν σχετική δαπάνη.
- Στην αύξηση των προϋπολογισμένων δαπανών για τα εξοπλιστικά προγράμματα, που, από 2,2 δις ευρώ για το 2009, αναθεωρήθηκαν μέσω του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης αρχικά στα 2,5 δις ευρώ, για να ανέβουν στα 3,15 δις ευρώ με απόφαση της νεοπαγούς κυβέρνησης του Οκτωβρίου.
- Στην ένταξη μέρους του επιδόματος αλληλεγγύης του 2010 στον προϋπολογισμό του 2009. Σύμφωνα με την έκθεση: «Αν το υπουργείο Οικονομικών ακολουθούσε τη νομιμότητα του ψηφισμένου προϋπολογισμού για το 2009 και δεν στόχευε στην παραπέρα επιβάρυνση του ελλείμματος για το συγκεκριμένο έτος, δεν θα προχωρούσε σε επιμερισμό του ποσού αυτού σε δύο έτη (το 2009 και το 2010), εφόσον η εκταμίευση του επιδόματος άρχιζε το 2010. Έτσι, το έλλειμμα του 2009 "φούσκωσε" για μια ακόμα φορά κατά 500 εκατ. ευρώ».
- Σε αναίτιες υπερβάσεις διαφόρων δαπανών ύψους 822 εκατ. ευρώ.
- Στην ανακατάταξη εσόδων και δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
- Στην επιστροφή φόρων ύψους 4,9 δις όταν είχαν προϋπολογιστεί επιστροφές της τάξης των 3,3 δις, αυξάνοντας το έλλειμμα κατά 1,6 δις. Εκ των υστέρων μιλώντας εκφράζουμε τη σιγουριά ότι όλοι οι δικαιούχοι της επιστροφής φόρου θα αποποιούνταν του δικαιώματος τους μετά χαράς..
- Στις εκούσιες απώλειες εσόδων του Δημοσίου, αφού, με βάση την έκθεση, η κυβέρνηση Παπανδρέου «"πάγωσε" τη νομοθεσία περί τακτοποίησης των ημιυπαίθριων χώρων -εσκεμμένα τη μετέθεσε για αργότερα-, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί απώλεια εσόδων της τάξης των 800 εκατ. ευρώ τουλάχιστον. Επίσης, στα λαχεία είχε προωθηθεί Υπουργική Απόφαση να μπει ένας 10% φόρος από το πρώτο ευρώ και να επεκταθεί αυτό σε όλα τα τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ, ενώ ταυτόχρονα μπήκε "στο ψυγείο" η ενεργοποίηση του Ξυστού λαχείου (εκτιμώμενη συνολική απώλεια εσόδων τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ). Παράλληλα, η είσπραξη του ΕΤΑΚ του 2009 μεταφέρθηκε στο 2010, με απώλεια εσόδων τουλάχιστον 350 εκατ. ευρώ, ενώ η μη εφαρμογή του μέτρου της φορολόγησης των σκαφών αναψυχής και η εφάπαξ εισφορά στα σκάφη υπολογίζεται σε απώλεια τουλάχιστον 50 εκατ. ευρώ. Συνολικά, επομένως, από τις πηγές αυτές ηθελημένα χάθηκαν έσοδα της τάξης των 1.700 εκατ. ευρώ, με ανάλογη διεύρυνση του ελλείμματος του 2009».
Παράλληλα, όπως είναι ευρέως γνωστό, προστέθηκαν ανύπαρκτα ελλείμματα ΔΕΚΟ, ΟΤΑ, ΟΚΑ και ΝΠΔΔ στο έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης.
- Στην αποπληρωμή χρεών του Δημοσίου προς τα νοσοκομεία ύψους 1,502 εκατ. ευρώ το 2009, όταν στον προϋπολογισμό του έτους δεν προβλεπόταν σχετική δαπάνη.
- Στην αύξηση των προϋπολογισμένων δαπανών για τα εξοπλιστικά προγράμματα, που, από 2,2 δις ευρώ για το 2009, αναθεωρήθηκαν μέσω του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης αρχικά στα 2,5 δις ευρώ, για να ανέβουν στα 3,15 δις ευρώ με απόφαση της νεοπαγούς κυβέρνησης του Οκτωβρίου.
- Στην ένταξη μέρους του επιδόματος αλληλεγγύης του 2010 στον προϋπολογισμό του 2009. Σύμφωνα με την έκθεση: «Αν το υπουργείο Οικονομικών ακολουθούσε τη νομιμότητα του ψηφισμένου προϋπολογισμού για το 2009 και δεν στόχευε στην παραπέρα επιβάρυνση του ελλείμματος για το συγκεκριμένο έτος, δεν θα προχωρούσε σε επιμερισμό του ποσού αυτού σε δύο έτη (το 2009 και το 2010), εφόσον η εκταμίευση του επιδόματος άρχιζε το 2010. Έτσι, το έλλειμμα του 2009 "φούσκωσε" για μια ακόμα φορά κατά 500 εκατ. ευρώ».
- Σε αναίτιες υπερβάσεις διαφόρων δαπανών ύψους 822 εκατ. ευρώ.
- Στην ανακατάταξη εσόδων και δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
- Στην επιστροφή φόρων ύψους 4,9 δις όταν είχαν προϋπολογιστεί επιστροφές της τάξης των 3,3 δις, αυξάνοντας το έλλειμμα κατά 1,6 δις. Εκ των υστέρων μιλώντας εκφράζουμε τη σιγουριά ότι όλοι οι δικαιούχοι της επιστροφής φόρου θα αποποιούνταν του δικαιώματος τους μετά χαράς..
- Στις εκούσιες απώλειες εσόδων του Δημοσίου, αφού, με βάση την έκθεση, η κυβέρνηση Παπανδρέου «"πάγωσε" τη νομοθεσία περί τακτοποίησης των ημιυπαίθριων χώρων -εσκεμμένα τη μετέθεσε για αργότερα-, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί απώλεια εσόδων της τάξης των 800 εκατ. ευρώ τουλάχιστον. Επίσης, στα λαχεία είχε προωθηθεί Υπουργική Απόφαση να μπει ένας 10% φόρος από το πρώτο ευρώ και να επεκταθεί αυτό σε όλα τα τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ, ενώ ταυτόχρονα μπήκε "στο ψυγείο" η ενεργοποίηση του Ξυστού λαχείου (εκτιμώμενη συνολική απώλεια εσόδων τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ). Παράλληλα, η είσπραξη του ΕΤΑΚ του 2009 μεταφέρθηκε στο 2010, με απώλεια εσόδων τουλάχιστον 350 εκατ. ευρώ, ενώ η μη εφαρμογή του μέτρου της φορολόγησης των σκαφών αναψυχής και η εφάπαξ εισφορά στα σκάφη υπολογίζεται σε απώλεια τουλάχιστον 50 εκατ. ευρώ. Συνολικά, επομένως, από τις πηγές αυτές ηθελημένα χάθηκαν έσοδα της τάξης των 1.700 εκατ. ευρώ, με ανάλογη διεύρυνση του ελλείμματος του 2009».
Παράλληλα, όπως είναι ευρέως γνωστό, προστέθηκαν ανύπαρκτα ελλείμματα ΔΕΚΟ, ΟΤΑ, ΟΚΑ και ΝΠΔΔ στο έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης.