Ιωάννης ΝΑΣΙΟΥΛΑΣ
Η αναθεώρηση του ελλείμματος του 2009 πολύ προς τα πάνω ήταν απαραίτητη για να είναι δύσκολο να αμφισβητηθεί η προσφυγή της Ελλάδος στο ΔΝΤ. Έπρεπε το έλλειμμα του 2009 να είναι τόσο πολύ, ώστε η χώρα να μην μπορεί να το μειώσει την επόμενη χρονιά χωρίς δανεισμό από την Τρόικα. Η υπαγωγή στο Μνημόνιο δεν θα μπορούσε να δικαιολογηθεί με αισθητά χαμηλότερο έλλειμμα. Μπήκαμε στο ΔΝΤ όταν ανακοινώθηκε πως το έλλειμμα του 2009 ήταν πολύ υψηλό και αφού τα επιτόκια δανεισμού κατέστησαν απαγορευτικά.
Ένα χαμηλότερο έλλειμμα θα θεωρούνταν αντιμετωπίσιμο με μέτρα περιορισμού των κρατικών δαπανών, χωρίς την επιβολή εξωτερικού ελέγχου. Μέτρα όπως αυτά που πιεζόταν ο κύριος Παπανδρέου να λάβει από τον Οκτώβριο του 2009, αλλά δεν ελάμβανε μέχρι να χάσουμε την πρόσβασή μας στις αγορές. Με χαμηλότερο έλλειμμα, θα μπορούσε να κριθεί επαρκές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις αγορές ένα έγκαιρο πρόγραμμα εξοικονόμησης των δαπανών και έτσι τα ελληνικά ομόλογα να μην υφίσταντο την κερδοσκοπική επίθεση των αγορών.
Ο ρόλος του πρώην Προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ κυρίου Ανδρέα Γεωργίου και του Υπουργού Οικονομικών κυρίου Γιώργου Παπακωνσταντίνου ήταν καθοριστικός. Εργάστηκαν με αποτέλεσμα το έλλειμμα του 2009 να οριστεί στο 15,6% του ΑΕΠ.
Στις 23 Απριλίου του 2010, ο τότε Πρωθυπουργός κύριος Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωσε την υπαγωγή της χώρας στο Μνημόνιο. Η δήλωσή του από το Καστελόριζο ξεκινούσε ως εξής: «Χθες, ανακοινώθηκαν τα στοιχεία για το πραγματικό μέγεθος του ελλείμματος του 2009. (…) Όλοι μας κληρονομήσαμε – η σημερινή Κυβέρνηση και Ελληνικός λαός – ένα σκάφος έτοιμο να βυθιστεί». Και κατέληγε: «Είναι ανάγκη, ανάγκη εθνική και επιτακτική, να ζητήσουμε επισήμως από τους εταίρους μας την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, που από κοινού δημιουργήσαμε στην Ε.Ε».
Η δήλωσή του ξεκινούσε με την επίκληση των στοιχείων για το «πραγματικό μέγεθος του ελλείμματος του 2009». Διατύπωνε την άποψη πως «το σκάφος είναι έτοιμο να βυθιστεί». Και αναγνώριζε πως «από κοινού» δημιούργησε τον μηχανισμό στήριξης με τους ξένους, δηλαδή το Μνημόνιο.
Σε ποιό «πραγματικό μέγεθος» αναφερόταν ο πρωθυπουργός του Μνημονίου; Ακριβώς την προηγούμενη ημέρα, στις 22 Απριλίου, η Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή, η EUROSTAT, ανακοίνωνε πως η εκτίμησή της για το έλλειμμα του 2009 ήταν 13,6% και πως το χρέος της Ελλάδος για το ίδιο οικονομικό έτος ήταν 115.1% επί του ΑΕΠ της χώρας. Μάλιστα, οι Ευρωπαίοι επιφυλάσσονταν για αναθεώρηση του ποσοστού του ελλείμματος προς τα πάνω στο άμεσο μέλλον. Αυτό και έγινε. Η τελική εκτίμηση για το έλλειμμα του 2009 βγήκε χρόνια κατόπιν και το υπολόγιζε σε 15,6% του ΑΕΠ.
Η πρακτική της συνεχούς αναθεώρησης των στατιστικών για πολύ καιρό μετά το οικονομικό έτος ελέγχου δεν ήταν ξένη στην ελληνική και σε άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Οι λόγοι ήταν ανέκαθεν δύο, αλλά στην ουσία ένας: υπήρχαν αδυναμίες στην έγκαιρη καταγραφή και αποστολή των εθνικών στατιστικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά η χρονοτριβή ήταν και εσκεμμένη, ώστε οι Κυβερνήσεις να έχουν αυξημένα περιθώρια χειρισμών απέναντι στους διεθνείς κερδοσκόπους. Να μην στριμώχνουν την χώρα στη γωνία με ανακοίνωση περισταστιακά άσχημων στοιχείων που θα μπορούσαν κάλλιστα να διορθωθούν χωρίς πολύ θόρυβο και χωρίς να τραβούν το ενδιαφέρον των αρπακτικών. Πρώτοι στο χορό της ελεγχόμενης πληροφόρησης, η Γερμανία και η Γαλλία, που είχαν την EUROSTAT δεμένη με κοντό σχοινί.
Η Ελλάδα είχε οικειοθελώς υπαχθεί σε καθεστώς επιτήρησης, ήδη από το 2004 με την ανάληψη της κυβέρνησης από τον κύριο Κώστα Καραμανλή. Ο τότε Υπουργός Οικονομικών είχε προχωρήσει σε απογραφή για να εμφανιστούν στα βιβλία ακριβέστερα τα οικονομικά μεγέθη που παραλάμβανε η νέα κυβέρνηση από την πολύχρονη θητεία του κυρίου Κώστα Σημίτη. Το ΠΑΣΟΚ της εποχής ούρλιαζε για την απώλεια εθνικής κυριαρχίας, γαυγίζοντας «τα εν οίκω μη εν δήμω»!
Διεθνής σάλος είχε προκληθεί με την πολύπλοκη και δαπανηρότατη ανταλλαγή ομολόγων που είχε συμφωνήσει ο κύριος Σημίτης με την Goldman Sachs το 2001 για να αλλάξουν τα νούμερα και να μπορούμε να ενταχθούμε στην Ευρωζώνη. Τα λεφτά που είχαμε δανειστεί έπρεπε να αποπληρωθούν 15-20 χρόνια μετά, δηλαδή…στις μέρες μας.
Όλα άλλαξαν προς το χειρότερο το 2008. Με τους Αμερικανούς να ψάχνουν αιμοδότες διεθνώς για να περιορίσουν την καταστροφή του 2007-2008, ξεκίνησαν να λείπουν τεράστιοι όγκοι χρήματος από τις αγορές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό τον κύριο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο άλλαξε το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εθνικών Λογαριασμών (ESA 2008) – το σύστημα που καταγράφει τα λογιστικά των κρατών-μελών. Οι νέες οδηγίες της EUROSTAT επέβαλαν σε κράτη-μέλη που είχαν χρωστούμενα, όπως η Ελλάδα προς την Goldman Sachs, να τα γράψουν στους ετήσιους λογαριασμούς τους άμεσα και όχι την ημερομηνία λήξεως των απίστευτα πολύπλοκων αυτών ομολόγων. Αλλά κανείς λογικός πολιτικός στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ακολούθησε αυτή την γραμμή, γιατί θα εμφάνιζε ξαφνικά το έλλειμμα της χώρας του και το χρέος της δυσανάλογα μεγαλύτερο απ’ ό,τι υπολογιζόταν ως τότε, καλώντας τους κερδοσκόπους να έρθουν και να μας πιούν το αίμα.
Ως τότε, η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε σχεδόν παροτρύνει τις χώρες μέλη να συνάψουν τέτοιες θεοσκότεινες χρηματοδοτικές συμφωνίες τύπου Σημίτη χωρίς να φοβούνται για την αποκάλυψη του κόστους και της επίδρασής τους στα εθνικά λογιστικά. Τώρα ερχόταν να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού, σε μια στιγμή διεθνούς και ευρωπαϊκής ύφεσης. Γιατί το έκανε αυτό ο κύριος Μπαρόζο; Κανείς δεν γνωρίζει στα σίγουρα. Πολλοί επιμένουν πως πρέπει να ερωτηθεί αν αυτή του η απόφαση έχει κάποια σχέση με την τωρινή θέση εργασίας του: ο κύριος Μπαρόζο ανέλαβε Διευθυντής της Goldman Sachs στην Ευρώπη, αφού ολοκλήρωσε την θητεία του στην Κομισιόν.
Έτσι φτάσαμε στα τέλη του 2008 και σε όλο το 2009, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ελληνική κυβέρνηση του κυρίου Κώστα Καραμανλή να αναθεωρούν συνεχώς το ύψος του ελλείμματος προς τα πάνω: τρεις φορές η Κομισιόν το 2009 και άλλες τόσες οι Έλληνες. Οι αναθεωρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα στατιστικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν κραυγαλέες – μέχρι και 100% πάνω. Όμως η κρίση εξελισσόταν και τέτοιες αναπροσαρμογές ήταν κατανοητές.
Πράγματι, η κυβέρνηση του κυρίου Κώστα Καραμανλή στόχευε σε ένα έλλειμμα αυξημένο, σε συνδυασμό με στοχευμένες περικοπές κρατικής σπατάλης. Στόχος, να πέσουν χρήματα εκεί όπου ήταν αναγκαία για να περάσουμε την κρίση με μικρή ζημία στην κατανάλωση των νοικοκυριών και ελεγχόμενη ύφεση. Ταυτόχρονα, στόχος ήταν να διατηρηθεί η καλή πρόσβαση που είχε η χώρα στις αγορές ομολόγων μέχρι και τα τέλη του 2009 – μήνες αφού είχε απέλθει ο κύριος Καραμανλής από την εξουσία. Η ίδια πολιτική εφαρμόστηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και την Μεγάλη Βρετανία: ελλείμματα κοντά στο 10% του ΑΕΠ. Και εκεί πέτυχε.
Με την ανάληψη της εξουσίας από τον κύριο Γιώργο Παπανδρέου, ο υπουργός επί των οικονομικών κύριος Γιώργος Παπακωνσταντίνου επιδόθηκε σε μια συνεχή αναθεώρηση των εκτιμήσεων για το έλλειμμα του 2009 προς τα πάνω, ξεκινώντας από το EUROGROUP του Οκτωβρίου του 2009 στο χαριτωμένο Λουξεμβούργο. Εκεί, εξέπληξε τους εταίρους μας με το νέο υπολογισμό του ελλείμματος, αλλά δήλωσε πως η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα τηρήσει όσα είχει υποσχεθεί προεκλογικά και θα μοίραζε λεφτά. Όπως και έκανε:
- καταργήθηκε η τακτοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων, που θα έφερε σημαντικά έσοδα στο δημόσιο ταμείο
- δεν προχώρησε σε είσπραξη του ΕΤΑΚ του 2009
- καταμέτρησε την έκτακτη εισφορά στις κερδοφόρες επιχειρήσεις, που απέφερε ένα δισ. ευρώ για το 2009, στο λογαριασμό του 2010
- δεν έλαβε κανέναν μέτρο εξοικονόμησης των δαπανών, αντίστοιχο με όσα προεκλογικά περιέγραφε ο απερχόμενος πρωθυπουργός κύριος Κώστας Καραμανλής.
Ο κύριος Παπανδρέου δεν σταμάτησε εκεί. 20 Νοεμβρίου του 2009, ανακοίνωσε με τον Προϋπολογισμό του 2010 αύξηση δαπανών 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, επίδομα αλληλεγγύης, αυξημένες δαπάνες για την παιδεία και αυξήσεις στις αγροτικές συντάξεις. Πάνω σ’ αυτά: αυξήσεις 1,5%. Και δαπάνη για μισθούς στο Δημόσιο αυξημένη κατά 2,6% σε σχέση με το 2009. Αυτά, ενώ το έλλειμμα που ανακοίνωνε τότε ο υπουργός των οικονομικών του έφτανε το 13% του ΑΕΠ…
Μάρτυρας, παρών στο EUROGROUP του Οκτωβρίου του 2009, ανέφερε πως ο κύριος Παπακωνσταντίνου χαρακτήρισε ως «πολιτική απόφαση» την αναθεώρηση του ελλείμματος προς τα πάνω. Για να εμφανιστεί το έλλειμμα του 2009 μεγαλύτερο, ο κύριος Ανδρέας Γεωργίου υπολόγισε τα στοιχεία έτσι ώστε:
- να μειωθεί η αποτίμηση του πλεονάσματος των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης,
- να καταταγούν ως φορείς του δημοσίου πολλοί ελλειμματικοί οργανισμοί και συνεπώς το έλλειμμα και το χρέος τους να επιβαρύνει το ελληνικό δημόσιο
- να χρεθούν άμεσα τα γιγάντια χρέη δισεκατομμυρίων από τις ανταλλαγές ομολόγων που έκανε η κυβέρνηση του κυρίου Κώστα Σημίτη με την Goldman Sachs για να ενταχθούμε στην Ζώνη του Ευρώ, πολύ πριν την ημερομηνία αποπληρωμής τους.
Οι τρεις αυτές καθοριστικές κινήσεις απαιτούν χρονοβόρες εθνικολογιστικές και αναλογιστικές μελέτες, αλλά έγιναν σε αστραπιαίο χρόνο, σε μια χώρα που αδυνατούσε και πριν και μετά το Μνημόνιο να βγάλει τα ετήσια νούμερα παρά μόνον μετά από αργοπορία ετών…
- Οι τρεις αυτές καθοριστικές κινήσεις έγιναν με τον Πρόεδρο της ΕΛΣΤΑΤ κύριο Ανδρέα Γεωργίου, να είναι ταυτόχρονα επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ και υπάλληλος του ΔΝΤ – συνεπώς δεσμευόταν από την υποχρέωση πίστης στο ΔΝΤ και εχεμύθειας.
- Έγιναν ενώ η Ελλάδα δεν ήταν υποχρεωμένη να τις κάνει ή μπορούσε να τις αναβάλει, βάσει του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών ESA 1995/2008.
- Έγιναν με τον κύριο Γεωργίου να μην συγκαλεί το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΛΣΤΑΤ, μέλη του οποίου από τότε τον καταγγέλουν.
Την 1η Αυγούστου 2017, η ελληνική Δικαιοσύνη καταδίκασε τον κύριο Γεωργίου για το ότι δεν ενημέρωσε το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΛΣΤΑΤ για τη διαβίβαση τον Νοέμβριο του 2010 των στοιχείων που αποφάσισε για το έλλειμμα του 2009. «Η πράξη που αποδίδεται στον κατηγορούμενο έχει ιδιαίτερη ηθική απαξία» ανέφερε ο Εισαγγελέας στην αγόρευσή του. Ο κύριος Γεωργίου τιμωρήθηκε με ποινή φυλάκισης δύο ετών με τριετή αναστολή.
Ένα ολόκληρο έθνος θέλει να γνωρίζει αν υπήρχε δόλος στην μεθόδευση αυτή, ποιο ήταν το κίνητρο και ποιος ο ηθικός αυτουργός της…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου