Γιάννης Παπαθανασίου: Πώς το ΠΑΣΟΚ φούσκωσε το έλλειμμα για το 2009.

Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η Νέα Δημοκρατία δήθεν είπε ψέματα, όταν προέβλεπε τον Οκτώβριο του 2009 στην ενημέρωσή της προς την Ε.Ε. ότι το έλλειμμα θα έφθανε στο τέλος του χρόνου στα 14,36 δισ. ευρώ, ενώ το έλλειμμα διαμορφώθηκε τελικά, πριν από την αναθεώρηση του Νοεμβρίου 2010 από τη Eurostat, για την οποία υπάρχει αναλυτική αναφορά στη συνέχεια, σε 30 δισ. ευρώ.

Είναι προφανές, ότι τον Οκτώβριο του 2009 δεν υπήρχαν απολογιστικά στοιχεία για όλο το χρόνο. Τα στοιχεία που έστειλε η τότε κυβέρνηση απεικόνιζαν την εκτίμηση και ταυτόχρονα το στόχο για τη διαμόρφωση του ελλείμματος στο τέλος του χρόνου. Γιατί το ύψος του ελλείμματος εξαρτάται από τις πολιτικές που είναι διατεθειμένος κανείς να ακολουθήσει.

Άλλωστε και ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος δήλωσε το Νοέμβριο του 2009 στη Βουλή -και επανέλαβε σε τηλεοπτική εκπομπή- ότι πριν τις εκλογές είχε ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς πως το έλλειμμα έβαινε προς διψήφιο ποσοστό, αν δεν λαμβάνονταν μέτρα. Εμείς προκηρύξαμε εκλογές για αυτόν ακριβώς το λόγο. Για να υπάρξει δηλαδή νωπή εντολή, με σκοπό τη λήψη των αναγκαίων μέτρων. Το ΠΑΣΟΚ από την άλλη, πήγε στις εκλογές υποσχόμενο τα πάντα στους πάντες. Είναι ενδεικτική η δήλωση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλου, όταν ρωτήθηκε σχετικά το Νοέμβριο του 2009 στη Βουλή.

«Επειδή αρκετοί είπαν ότι δεν περιγράψαμε ακριβώς πως θα εξελιχθεί η κατάσταση, απαντώ ότι πώς θα μπορούσαμε να πούμε, αφού έμεναν ακόμη 4 μήνες. Η μεν Κυβέρνηση της Ν.Δ. είχε πει ότι αν επανεκλεγόταν θα έκοβε δαπάνες, θα πάγωνε αμοιβές και συντάξεις, θα έκανε διάφορα για τη φοροδιαφυγή κ.λπ.. Πώς εγώ μπορώ να ξέρω τι θα έκανε αυτή η κυβέρνηση; Πώς μπορούσα να ξέρω τι θα έκανε η σημερινή Κυβέρνηση;»

Γ. Προβόπουλος, πρακτικά Βουλής, 24-11-2009

Ο στόχος του 6% ήταν φιλόδοξος, αλλά όχι ανέφικτος. Και παράλληλα έδινε μήνυμα αυστηρότητας και όχι χαλάρωσης, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Είχαμε δηλώσει επίσης προεκλογικά ότι το έλλειμμα, λόγω της επιδείνωσης της διεθνούς κρίσης, και εάν δεν λαμβάνονταν τα απαιτούμενα μέτρα, μπορεί να έφθανε στο 8% του ΑΕΠ, ή περίπου στα 20 δισ. Υποτίθεται λοιπόν ότι η κυβέρνηση της ΝΔ έκρυβε από την Ε.Ε. ένα ποσό της τάξης των 10 δισ. ευρώ από το έλλειμμα (τη διαφορά των 20 δισ. από τα 30 δισ.). Αυτή είναι η κατηγορία με την οποία η κυβέρνηση διέσυρε τη χώρα διεθνώς. Σε αυτή τη βάση στηρίχθηκαν τα περίφημα «Greek statistics», και εκεί βασίζεται και η πρόταση του ΠΑΣΟΚ για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής.

Η πραγματικότητα είναι, ότι η κυβέρνηση ξόδεψε συνειδητά αυτά τα 10 δισ. στο τελευταίο τρίμηνο του 2009. Στόχος της ήταν να αυξήσει το έλλειμμα στο 12,7% του ΑΕΠ, να κατηγορήσει τη Νέα Δημοκρατία και ταυτόχρονα να διευκολύνει την προσπάθεια μείωσής του την επόμενη χρονιά. Αυτό άλλωστε αποδεικνύεται από το γεγονός, ότι τον Οκτώβριο, όταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έκανε την εκτίμηση για έλλειμμα 12,7% στο τέλος του χρόνου, συμπεριέλαβε δαπάνες τις οποίες τελικά δεν έκανε. Για παράδειγμα, είχε υπολογίσει να πληρώσει 2,2 δισ. ευρώ για εξόφληση χρεών των νοσοκομείων, αλλά πλήρωσε μόνο 1,2 δισ. Το ίδιο έγινε με τις αμυντικές δαπάνες: Υπολόγισε 3,1 δισ. ευρώ, αλλά κατέβαλε 2,1 δισ. Το γεγονός ότι οι δαπάνες δεν υλοποιήθηκαν στο σύνολό τους, σημαίνει ότι θα μπορούσαν εξ αρχής να μην έχουν εγγραφεί – άρα και το έλλειμμα θα ήταν μικρότερο από το 12,7% του ΑΕΠ.

Αυτό εννοούμε όταν λέμε ότι η κυβέρνηση φούσκωσε το έλλειμμα του 2009. Και ιδού αποδείξεις με συγκεκριμένα νούμερα:

•  Η κυβέρνηση, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 προχώρησε σε επιστροφές φόρων ύψους 1,5 δισ. ευρώ, ενώ τις πάγωσε από τον Ιανουάριο. Ακόμη και στο πρώτο εννεάμηνο του 2010 και ενώ

προηγήθηκαν έντονες διαμαρτυρίες από το σύνολο του επιχειρηματικού κόσμου, οι επιστροφές φόρων υπολείπονταν κατά 200 εκατ. ευρώ περίπου, σε σχέση με το 2009.

•  Η κυβέρνηση, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 και μάλιστα τις τελευταίες ημέρες του έτους, πλήρωσε 1,2 δισ. ευρώ για χρέη νοσοκομείων, χωρίς να κάνει την αναγκαία διαπραγμάτευση με τους προμηθευτές για να περιορίσει την οφειλή.

•  Η κυβέρνηση, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 αύξησε τις δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα κατά 0,7 δισ. ευρώ.

•  Η κυβέρνηση, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 δαπάνησε 0,5 δισ. ευρώ για την πρώτη δόση του επιδόματος αλληλεγγύης.

•  Η κυβέρνηση, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 μετέθεσε για το 2010 την είσπραξη του ΕΤΑΚ που αναλογούσε στο 2009, ύψους 0,6 δισ. ευρώ.

•  Η κυβέρνηση, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 αύξησε κατά 0,2 δισ. τις δαπάνες για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, σε σχέση με τις ήδη αυξημένες προβλέψεις του Προγράμματος Σταθερότητας. Την ίδια στιγμή, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν, ότι στο 9μηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του 2010 περιέκοψε τις πληρωμές για το ΠΔΕ κατά 30,3% σε σχέση με το 2009, προκειμένου να εμφανίσει ότι το έλλειμμα μειώθηκε.

•  Η κυβέρνηση, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 κατήργησε τις ρυθμίσεις για τους ημιυπαίθριους (που επανέφερε αργότερα), την επιβολή φόρου στα λαχεία, το ξυστό και τα σκάφη αναψυχής (που επίσης επανέφερε αργότερα) χάνοντας έτσι έσοδα 2,2 δισ. ευρώ.

•  Η κυβέρνηση, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 αύξησε τις δαπάνες για οδοιπορικά, τις λειτουργικές δαπάνες και προμήθειες του Δημοσίου κατά 0,7 δισ. ευρώ επιπλέον των δαπανών που θα έκανε αν διατηρούσε το ρυθμό του πρώτου 9μήνου.

•  Η κυβέρνηση, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 και ενώ κατηγορεί τη Νέα Δημοκρατία για δήθεν κατάρρευση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, έχασε κυριολεκτικά κάθε έλεγχο στα έσοδα.

Η υστέρηση εσόδων στο 9μηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2009 σε σχέση με το 2008 ήταν 1,1 δισ. ευρώ. Μόνο στο τελευταίο τρίμηνο του έτους ξεπέρασε τα 2 δισ. ευρώ, για να φθάσει στο σύνολο του έτους περίπου στα 3 δισ. ευρώ! Δηλαδή, στο τελευταίο τρίμηνο οι απώλειες εσόδων ήταν διπλάσιες από ό,τι στο 9μηνο που ήμασταν κυβέρνηση. Αν η κυβέρνηση κατάφερνε να διατηρήσει τις, έστω και μη ικανοποιητικές κατά το ΠΑΣΟΚ, επιδόσεις της ΝΔ στο διάστημα που είχε την ευθύνη, (αν για παράδειγμα δεν καθυστερούσε τρεις μήνες να τοποθετήσει γενικό γραμματέα στο υπουργείο Οικονομικών) τότε ο προϋπολογισμός θα είχε επιπλέον έσοδα 1,7 δισ. ευρώ.

Το άθροισμα όλων των παραπάνω ισούται με 9,3 δισ. ευρώ.

Η διαφορά ως τα 10 δισ. οφείλεται σε επιμέρους κονδύλια, όπως αυξημένες δαπάνες για τόκους, λιγότερα έσοδα από το φόρο κινητής τηλεφωνίας, κ.α. Αυτό είναι το δήθεν κρυφό έλλειμμα και είναι πλέον φανερό σε ποιόν οφείλεται. Αντίθετα, το 2010 η κυβέρνηση έκοψε

τις δαπάνες για το ΠΔΕ, περιόρισε τις επιστροφές φόρων κλπ, με αποτέλεσμα το έλλειμμα να εμφανίζεται μειωμένο. Στο ερώτημα αν είχαν ληφθεί αντίστοιχα μέτρα στο τέλος του 2009, η απάντηση δυστυχώς είναι ότι από τον Οκτώβριο ως και το τέλος του 2009, δεν υπήρξε ούτε ένα μέτρο περιορισμού του ελλείμματος.

Υπήρξαν μόνο μέτρα που το αύξησαν. Σε αντίθεση με εμάς που είχαμε δεσμευτεί πριν τις εκλογές ότι θα λαμβάναμε πρόσθετα μέτρα, στο πνεύμα των εξαγγελιών και των μέτρων που ανακοίνωσε στη ΔΕΘ, το Σεπτέμβριο του 2009, ο πρώην πρωθυπουργός κ. Κ. Καραμανλής.

Το ίδιο ακριβώς συμπέρασμα προκύπτει από τα στοιχεία που παρέθεσε ο πρόεδρος της ΝΔ κ. Α. Σαμαράς, στις 7 Ιουλίου 2010 στο Ζάππειο, μετά την πρώτη αναθεώρηση του ελλείμματος από τη Eurostat, κατά την παρουσίαση του προγράμματος της ΝΔ για έξοδο από την κρίση. «Ακόμα και με τις πιο μετριοπαθείς

εκτιμήσεις», ανέφερε ο πρόεδρος της ΝΔ, «η δημιουργική λογιστική της κυβέρνησης προκάλεσε μια τεχνητή αύξηση του ελλείμματος του 2009 κατά 3,7 μονάδες του ΑΕΠ (8,8 δισεκατομμύρια ευρώ!» Συνεπώς, το έλλειμμα στο τέλος του έτους θα είχε διαμορφωθεί στο 9,9% (περιλαμβανομένης της μείωσης του ΑΕΠ και της αναθεώρησης της

«άσπρης τρύπας»). «Να σημειωθεί εδώ», πρόσθεσε ο πρόεδρος της ΝΔ, «ότι στους υπολογισμούς της ‘δημοσιονομικής λογιστικής’ ήμασταν ιδιαίτερα επιεικείς. Δεν λάβαμε υπ’ όψιν το σύνολο των νέων δαπανών που εγγράφηκαν στην Προϋπολογισμό ή το σύνολο της κατάργησης προσδοκώμενων πόρων».

Αυτό εξηγεί τη διαφορά από τα 8,8 δισ. που ανέφερε ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας ως τα 9,3 δισ. ευρώ που είναι, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσα νωρίτερα, το «φούσκωμα» του ελλείμματος από την κυβέρνηση μετά τις εκλογές.

Υπενθυμίζω εδώ και τις καταγγελίες του πρώην γενικού γραμματέα της ΕΣΥΕ κ. Μανώλη Κοντοπυράκη, για ωμή παρέμβαση του υπουργείου Οικονομικών στη Στατιστική Υπηρεσία, οι οποίες περιλαμβάνονται στη σελ. 18 του πορίσματος της Eurostat για τα στατιστικά.

Επιπλέον, ο κ. Κοντοπυράκης έχει επανειλημμένως δηλώσει, χωρίς να διαψευστεί, ότι η αποστολή των εκτιμήσεων για το έλλειμμα τον Οκτώβριο του 2009 ήταν προϊόν πολιτικής απόφασης. Το υπουργείο Οικονομικών είχε αρχικά αποφασίσει να ανακοινώσει έλλειμμα 14,8 % και λίγο πριν η ΕΣΥΕ

στείλει την κοινοποίηση στις Βρυξέλες, ειδοποιήθηκε από το υπουργείο να μην το κάνει. Η εκτίμηση που τελικά εστάλη ήταν 12,7 %.

Που οφείλονται οι πρόσθετες αναθεωρήσεις από τη Eurostat

Οι αναθεωρήσεις των στοιχείων για το έλλειμμα και το χρέος από

τη Eurostat δεν οφείλονται στην αποκάλυψη δήθεν κρυφών ελλειμμάτων, αλλά στο γεγονός ότι γνωστά στοιχεία για τα ελλείμματα των ΔΕΚΟ, υπολογίστηκαν για πρώτη φορά στο έλλειμμα. Άλλωστε, ο επικεφαλής

του Eurogroup κ. Ζαν Κλωντ Γιούνκερ δήλωσε στις 18 Οκτωβρίου του 2010, ότι η όποια αναθεώρηση δεν θα είναι το αποτέλεσμα παρατυπιών

ή παραλείψεων της κυβέρνησης της Ελλάδας, αλλά το αποτέλεσμα της

«επανακατηγοριοποίησης» ορισμένων κρατικών  δαπανών.  Συγκεκριμένα, η Eurostat περιέλαβε στο έλλειμμα τα αποτελέσματα επιχειρήσεων του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα και των ΔΕΚΟ. Τα στοιχεία αυτά δεν ήταν κρυφά. Οι επιχειρήσεις αυτές δημοσιεύουν ισολογισμούς και όλα

τα δεδομένα ήταν σε γνώση και της Eurostat, η οποία ουδέποτε στο παρελθόν είχε θέσει ζήτημα να περιληφθούν στο έλλειμμα.

Σημειώνεται ότι στην ενδιάμεση έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη νομισματική πολιτική του Οκτωβρίου 2010 αναφέρεται, ότι η αναθεώρηση προς τα άνω του ελλείμματος του 2009 από τη Eurostat οφείλεται «στη συμπερίληψη στον τομέα της γενικής κυβέρνησης ορισμένων ελλειμματικών δημόσιων επιχειρήσεων, κυρίως του τομέα των συγκοινωνιών και της αμυντικής βιομηχανίας, καθώς και άλλων φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα,

που προηγουμένως εθεωρείτο ότι βάσει των ορισμών του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών δεν ανήκαν στη “γενική κυβέρνηση”».

Το ίδιο προκύπτει, άλλωστε, και από την έκθεση της επιτροπής για τα στατιστικά στοιχεία που συνέστησε ο υπουργός Οικονομικών. Συγκεκριμένα (στη σελ. 9) αναφέρεται, ότι από τη γενική κυβέρνηση «εξαιρούνται οι θεσμικές μονάδες του δημοσίου τομέα που είναι “παραγωγοί εμπορεύσιμων αγαθών ή υπηρεσιών”».

Η Eurostat προχώρησε δύο φορές σε αναθεώρηση του ελλείμματος του 2009 που δηλώθηκε από τη σημερινή κυβέρνηση. Τον Απρίλιο του 2010, οπότε το έλλειμμα από 12,7 πήγε στο 13,6 % του ΑΕΠ και το Νοέμβριο οπότε ανέβηκε στο 15,4 %. Το στοιχείο αυτό από μόνο του αποδεικνύει, ότι οι αποκλίσεις για τις οποίες μας κατηγορεί το ΠΑΣΟΚ δεν οφείλονται σε παραποίηση των στοιχείων, αλλά σε χρόνια συστημικά προβλήματα στον τρόπο παραγωγής και αποτύπωσης των στατιστικών. Προβλήματα, με τα οποία έρχεται τώρα αντιμέτωπη η κυβέρνηση. Αν τα στοιχεία δήθεν «μαγειρεύονταν» από την προηγούμενη κυβέρνηση, γιατί με τη σημερινή κυβέρνηση είχαμε σε σύντομο χρονικό διάστημα δύο μεγάλες αναθεωρήσεις και μάλιστα σε απολογιστικά στοιχεία;

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται, ότι η ανακοίνωση της Eurostat για το ύψος του ελλείμματος καταρρίπτει τα επιχειρήματα της ΝΔ για το «φούσκωμα» του 2009. Στην πραγματικότητα ισχύει το αντίθετο: η Eurostat κατέγραψε το έλλειμμα όπως το φούσκωσε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τις γνωστές μεθοδεύσεις και πρόσθεσε σ’ αυτό τις διαφορές που προέκυψαν:

•  Λόγω ύφεσης και μείωσης της «άσπρης τρύπας», δηλαδή των αποτελεσμάτων των φορέων εκτός τακτικού προϋπολογισμού που επιδεινώθηκαν εξαιτίας της κρίσης (με την αναθεώρηση του Απριλίου)

•  Λόγω καταγραφής στο έλλειμμα των αποτελεσμάτων των ΔΕΚΟ, (με την αναθεώρηση του Νοεμβρίου).

Πέρα από τις αναθεωρήσεις που έκανε η Eurostat, το ποσοστό του ελλείμματος του 2009 άλλαξε πολλές φορές από τη σημερινή κυβέρνηση. Θυμίζω ότι:

•  Ο υπουργός Οικονομικών δήλωσε στις 20 Οκτωβρίου του 2009, στις Βρυξέλλες, ότι το έλλειμμα του 2009 θα ήταν 12,5 % του ΑΕΠ,

•  Ο προϋπολογισμός του 2010 προέβλεπε 12,7 %, ενώ το ίδιο ποσοστό αναφέρεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που κατέθεσε η κυβέρνηση τον Ιανουάριο, καθώς και στο πόρισμα της Επιτροπής για την Αξιοπιστία των Δημοσιονομικών Στοιχείων που συνέστησε ο κ. Παπακωνσταντίνου. Στο πόρισμα αναφέρεται μάλιστα, ότι «εάν υπάρξουν αποκλίσεις, αυτές θα είναι μικρές».

•  Στις 6 Απριλίου 2010 ο υπουργός Οικονομικών δήλωσε ότι η όποια αναθεώρηση θα ήταν πολύ χαμηλότερη από μία μονάδα.

•  Παρ’ όλα αυτά η Eurostat στις 22 Απριλίου αναθεώρησε το έλλειμμα στο

13,6 %.

•  Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2011 αναφέρεται ότι το έλλειμμα του 2009 ήταν 13,8 %.

•Και στις 15 Νοεμβρίου 2010 η Eurostat ανακοίνωσε νέα αναθεώρηση, στο 15,4 %. Η συνολική απόκλιση της αρχικής δήλωσης της κυβέρνησης από την τελευταία ανακοίνωση της Eurostat προσεγγίζει τις 3 μονάδες του ΑΕΠ. Είναι, δηλαδή τριπλάσια σε σχέση με την αρχική εκτίμηση του υπουργού Οικονομικών. Αν η κυβέρνηση επιμένει ότι οι αναθεωρήσεις οφείλονται σε

«πλαστά στοιχεία», οφείλει να δώσει εξηγήσεις για τις διαφορές αυτές. Οι οποίες μάλιστα αφορούν απολογιστικά στοιχεία για την προηγούμενη χρονιά, ενώ τον Οκτώβριο του 2009 δεν υπήρχαν αποτελέσματα, αλλά μόνο εκτιμήσεις για το ύψος του ελλείμματος στο τέλος του χρόνου. Επισημαίνω ακόμη, ότι είναι τέτοια η σύγχυση στο οικονομικό επιτελείο, που ενώ στο προσχέδιο προϋπολογισμού αναφέρεται έλλειμμα 13,8 %, στη σελ. 5 της παρουσίασης του προσχεδίου στο Υπουργικό Συμβούλιο το έλλειμμα παραμένει στο 13,6 %!!!

http://www.papathanassiou.gr/numbers.pdf